တရံေရာအခါကျမန္မာျပည္မွာ (၁၁)။

ဆိပ္ႀကီးေရတပ္ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္းတြင္အျပစ္ဒါဏ္မ်ိဳးစံုု
ကၽြန္ေတာ့ေလာက္ခံဘူးသူရိွမည္မထင္ပါ။ ကမ္းတက္ခြင့္အပိတ္ခံရျပီးတာဝန္မႉးႀကီးရံုုးခန္းတြင္သံုုးနာရီတခါလက္မွတ္
သြားထိုုးရသည့္အခါလည္း ရိွသည္။နံနက္အလံတင္ကြင္းတြင္ဒိုုင္ဗင္ထိုုးသည့္အထဲလဲပါသည္။တာဝန္မႉးႀကီးရံုုးခန္းတြင္ေလးလက္မ က်ည္ဆန္ႀကီးကိုုလဲထမ္းျပီးအႀကိမ္ေလးဆယ္ထိုုင္ထလုုပ္ခဲ႕ ဘူးပါသည္။တခါကလမ္းေလ ွ်ာက္တာမညီညာ ေသာေၾကာင့္တပ္ဖြဲ႕ လိုုက္တနာခြဲခန္႕ အေျပးတက္ၾကရပါသည္။

ဒုုတိယနွစ္တြင္ေရတပ္ဗိုုလ္ေလာင္းအဖြဲ႕ ၁/၆၅ နွင့္အတူပင္လယ္ျပင္ေလ့က်င့္ေရးထပ္ထြက္ၾကရပါသည္။ ဤတခါမွာ Navigation လက္ေတြ႕ လုုပ္ရန္ျဖစ္ျပီးကၽြန္ေတာ္တိုု႕ နွင့္ဆရာဝင္းဒင္လိုုက္ပါသည္။ ေရတပ္ ဗိုုလ္ေလာင္းအဖြဲ႕ကမူ Engineering Knowledge အတြက္ျဖစ္ပါသည္။

စေနေန႕ညေန စစ္ေရယာဥ္ရန္မ်ိဳးေအာင္ေပၚသတင္းပိုု႕ရပါသည္။
စေနေန႔သည္ ပုံမွန္ဆုိလွ်င္ ကမ္းတက္ခြင့္ ရွိေသာေန႔ ၿဖစ္ပါသည္။
ကမ္းတက္ခြင့္ေတာင္းေသာ္လည္းမရပါ။တာဝန္က်အရာရိွမွာ ေရတပ္ဗိုုလ္ေလာင္းတပ္ဖြဲ႕ ၁/၆၃မွျဖစ္ေသာေၾကာင့္ထင္ပါသည္။ဆိပ္ႀကီးဗိုုလ္ေလာင္းေဆာင္တြင္တူတူေနစဥ္ ထဲကၾကည့္မရတာျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ေနာက္တစ္ေန႔ မုိးလင္းသည္ႏွင့္ ရန္မ်ိဳးေအာင္ ေပၚတြင္ နံနက္ခ်ိန္ခါ ေတးသံသာ ပါေတာ့သည္။ တရားခံကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဗိုလ္ေလာင္းမ်ား ၿဖစ္ပါသည္။ ဗုိလ္ေလာင္းမ်ား အလံတင္ရာတြင္ ေပၚမလာ ေသာေၾကာင့္ စစ္ေရယာဥ္မႉး ဗိုလ္မႉးညြန္႔ေအာင္က အားလံုးကို တန္းစီေစျပီး ဆူပူ ဟိန္းေဟာက္ၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ ဆိပ္ႀကီး ေရတပ္ ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္း၌ တနဂၤေႏြ နံနက္ဆုိလွ်င္ သင္တန္းသားမ်ား အလံတင္ေသာ ထုံးစံမရွိခဲ့သၿဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သတိလစ္သြားၾကၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ အစ(First Impression) မေကာင္းခဲ့ ေသာ္ၿငား သေဘၤာ ထြက္ေသာအခါ တြင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တပ္ဖြဲ႕ကို Bridge ေပၚသုိ႔ ေခၚပါသည္။ ျမစ္တြင္း သေဘၤာ သြားလာပံုကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းျပ ပါသည္။ Buoy ေတြအေၾကာင္း၊ Transit ေတြ အေၾကာင္း၊ ေရ အတိမ္အနက္ႏွင့္ ေရစီးေၾကာင္းမ်ား အေၾကာင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဤတြင္ ဆိပ္ၾကီးေက်ာင္းမွ သင္တန္းဆင္းၿပီးေနာက္ ၾကယ္ႀကီး ငါးလံုး (ၿမန္မာ႔ၾကယ္ငါးပြင့္ သေဘၤာလုပ္ငန္း) သုိ႔ ေရာက္ရွိ ေနၾကေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ စီနီယာ အရာရွိေလာင္းမ်ား ေဖာက္သည္ ခ်သည္ကုိ သတိရမိ ပါသည္။ သူတုိ႔ထဲမွ အရာရွိေလာင္း တစ္ေယာက္သည္ Chart room ထဲတြင္ ၾကမ္းတိုက္ေနရင္း Chart ကို လွမ္းၾကည့္ မိသည္ ကုိ Chief Officer မွ ၿမင္သြားေသာ အခါ ေၿပာပုံကေလး ၿဖစ္ပါသည္။ Chief Officer မွ Cadet အား "Cadet that's not to your standard (အဲဒါ မင္းအရာ မဟုုတ္ဘူး) " ဟူ၍ ဆုိခဲ့ပါသတဲ့။ ထုိစဥ္က ၾကယ္ငါးလုံး အရာရွိၾကီးမ်ား၏ ေစတနာ ထားပုံ ကေလးေတြ ၿဖစ္ပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တေတြသည္ တာဝန္က်ခ်ိန္တြင္ Compass Error စစ္ေဆးၿခင္း၊ Compass မ်ား ညႊန္ရာ ကြာၿခားမႈ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း၊ သေဘၤာ တည္ေနရာ (Ship Position Fixing) ရွာၿခင္း မ်ားကို ျပဳလုပ္ခြင့္ ရပါသည္။ တာဝန္က် အရာရိွမွ သူ လုပ္စရာ ရွိတာ သူ႕ ဘာသာသူ လုပ္ေနသလုိ၊ ေလ့က်င့္သူ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကလည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဘာသာ သီးသန္႔ လုပ္ၾကၿခင္း ၿဖစ္သည္။ Radar ကိုလည္း သံုးခြင့္ျပဳ ပါသည္။

စစ္သေဘၤာတြင္တာဝန္က်အရာရိွကအမိန္႕ေပးျပီးရဲေဘာ္မ်ားအကုုန္လုုပ္ပါသည္။ Radar ဖြင့္ပိတ္တာ၊ Chart ေရြးတာ၊လဲတာ၊ Chart ေပၚသေဘၤာ Position plot လုုပ္တာ၊ Flashing သိုု႕မဟုုတ္ အလံျဖင့္ signal ပိုု႕ တာအကုုန္ရဲေဘာ္မ်ားလုုပ္ၾကပါသည္။ Bridge ေပၚတြင္အမိန္႕ ေပးတာအားလံုုးျမန္မာလိုုျဖစ္ပါသည္။ ဦးတည္လမ္းေၾကာင္း (Course) ေျပာရာတြင္"တစ္ "နွင့္ "နွစ္" မွားမွာစိုုးေသာေၾကာင့္၊တစ္ကိုု"တေယာ"၊နွစ္ကိုု"နီလာ"ဟုုသံုုးပါသည္။ကၽြန္ေတာ္တာဝန္က်ေသာအခ်ိန္တြင္ မွတ္သားဖြယ္အျဖစ္အပ်က္တခုုျဖစ္ပ်က္ခဲ႕ ပါသည္။

ေကာ့ေသာင္းမွ ျမိတ္သုိ႔အသြား ျမိတ္ကၽြန္းစု ထဲတြင္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ဆရာဝင္းဒင္မွာ Bridge ေပၚတြင္ Ship Position Fix လုပ္ေနၾက ပါသည္။ Altering point (ဦးတည္ လမ္းေၾကာင္း ေၿပာင္းရန္ သတ္မွတ္ ေနရာ) ေရာက္ေသာအခါ တာဝန္က် အရာရိွမွ "ဦးတည္ လမ္းေၾကာင္း သံုးငါးသုည" ဟု အမိန္႔ေပး ပါသည္။ ေအာက္ထပ္ရိွ တက္မခန္းမွ တက္မကိုင္ ရဲေဘာ္က သူၾကားသည့္ အတိုုင္း "ဦးတည္ လမ္းေၾကာင္း သုညငါးသုညပါ ဗိုလ္ႀကီး" ဟု
ျပန္ေအာ္ ပါသည္။ တာဝန္က်အရာရိွသည္ အမိန္႔ေပးျပီးသည္ႏွင့္ အျခားကိစၥတစ္ခုကုိ သြားလုပ္ေနခဲ့ ပါသည္။ ရဲေဘာ္က ထုံးစံအတုိင္း ၿပန္ေအာ္ၿပီး အတည္ၿပဳခ်က္ ယူၿခင္းကုိလည္း ဆုံးေအာင္ နားမေထာင္၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မွန္မ မွန္ကုိလည္း ေစာင့္၍ ၾကည့္ မေနခဲ့ပါ။ တက္မကိုင္ ရဲေဘာ္ကလည္း သူနားလည္သည့္အတိုင္း (၀၅၀) သု႔ိ ဦးတည္ လမ္းေၾကာင္းကို လွည့္ခ်လိုက္ ပါသည္။

သေဘၤာဦးကား သြားရမည့္ လမ္းေၾကာင္း၏ ညာဖက္သုိ႔ ဒီဂရီ ေျခာက္ဆယ္အထိ ေက်ာ္ထြက္ သြားသည္။ သေဘၤာသည္ "Three sisters" ကၽြန္းဆီသုိ႔ တည့္တည့္ၾကီး ဦးတည္သြားေနခဲ့ ပါသည္။ ၎ကၽြန္းသည္ ေက်ာက္ေဆာင္ အလြန္ေပါေသာ ကြ်န္းျဖစ္သည္။ တာဝန္က်အရာရိွကား သေဘၤာဦးကို ယခုအခ်ိန္ထိ ေခါင္းေမာ့၍ မၾကည့္ေသးပါ။ စားပြဲနားတြင္ပင္ ကုန္းကုန္း၊ ကုန္းကုန္းၿဖင့္ အလုပ္ေတြ မ်ားေန ခဲ့သည္။ သိပ္မၾကာပါ။ ပထမဆုံး ကၽြန္ေတာ္က သတိၿပဳမိပါသည္။ သုိ႔ႏွင့္ ဆရာဝင္းဒင္အား သေဘၤာေရွ႕တြင္ ကၽြန္းႀကီး ရွိေနေၾကာင္း သတင္းပို႔ခဲ့ ပါသည္။ ဆရာဝင္းဒင္မွ တာဝန္က်အရာရိွကို ေျပာေနစဥ္ တစ္ခ်ိန္တည္းပင္ ဒုစစ္ေရယာဥ္မႉး ျဖစ္သူ ဗိုလ္မႉး Masters ေျပးတက္လာျပီး "တက္မဝဲဆံုး (Hard a' port)" ဟု အမိန္႔ေပးလိုက္ ပါသည္။ ကံေကာင္းေပစြ။ အကယ္၍သာ ေက်ာက္ေဆာင္ႏွင့္ တိုက္မိပါက စစ္သေဘၤာႀကီး ေသခ်ာေပါက္ ေပါက္ကြဲမည္ ၿဖစ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း အသက္ရွင္ဖို႔ မလြယ္ပါေခ်။

ဤအျဖစ္အပ်က္မွ ရခဲ့သည္ တစ္သက္လုံး မွတ္မိေနသည့္ သင္ခန္းစာမွာ ၿမန္မာလုိ "သံုး" ႏွင့္ "သုည" မွာ နားၾကား လြဲႏိုင္သည္ ဆုိသည္ ေလးတင္ မကပါ။ တာဝန္က် အရာရိွဟူသည္ မိမိေပးသည့္ အမိန္႔ကုိ တက္မကိုင္ နားလည္ မလည္၊ ၾကား မၾကား၊ အမွန္အတုိင္း လုပ္ေဆာင္မႈ ရွိ မရွိကုိ အၿမဲ ဆန္းစစ္ ေနရန္ႏွင့္ သေဘၤာ ဦးတည္ လမ္းေၾကာင္း ေၿပာင္းတုိင္း သြားရမည့္ လမ္းေၾကာင္းသစ္တြင္ သေဘၤာဦး အေၿခက် တည္ၿငိမ္ သြားသည္ အထိ အခါမလပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနရန္ ၿဖစ္သည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာမ်ားကား ေျပာလွ်င္လည္း မၾကိဳက္သလုိ အလုပ္တြင္ စည္းကမ္းလည္း အလြန္မဲ့ၾကသူ မ်ားလည္း ၿဖစ္ၾကပါသည္။ ေဘးအႏ ၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး အသိ (Safety Awareness) အလြန္ နည္းၾကသည္။ လုိအပ္သည္မ်ားကုိ သတိေပးလွ်င္လည္း “မလိုပါဘူး၊ လုပ္ေနက်ပါ” ဟုသာ ဆုိသည္က မ်ား၏။ “ေၾကာက္လို႔လား” ဟူသည္က ေနာက္ဆက္တြဲ ပါလာေသးသည္။ အမွန္စင္စစ္ ျမန္မာ သေဘၤာသားမ်ား မေတာ္တဆ ျဖစ္ၾက၊ ဆုံးပါးသြား ၾကသည္မွာ သေဘၤာလုိက္သူ ဦးေရႏွင့္ တြက္ခ်က္၍ ရာခုိင္ႏႈန္းအရ ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ အလြန္မ်ား ပါသည္။ ေက်ာက္ခ်ထားစဥ္ သေဘၤာ၏ ပဲ႔ေရစူး (Aft Draft ) ကို ဆင္းဖတ္ရင္း ေရထဲက် ေသဆုံးသူမ်ား၊ Tank Sounding ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မတိုင္းဘဲ ညာတာ မ်ားေသာေၾကာင့္ ပင္လယ္ သမုဒၵရာ အလယ္တြင္ သေဘၤာ ဗုိက္ေပါက္၍ ေရဝင္သည္ကုိ မသိလုိက္ဘဲ ညအိပ္ခ်ိန္ သေဘၤာျမဳပ္ရာတြင္ ပါသြားသူမ်ား၊ Chemical Tanker မ်ားတြင္ လိုအပ္ေသာ အကာအကြယ္ မယူဘဲ tank ထဲ ဆင္းေသာေၾကာင့္ ေသေက် ပ်က္စီးသူမ်ား၊ မသန္မစြမ္း ၿဖစ္ကုန္သူမ်ား၊ ဒဏ္ရာ ရသူမ်ား စသည္ စသည္ၿဖင့္ အမ်ားႀကီး ရွိေပသည္။

ထိုအေခါက္က ရန္မ်ိဳးေအာင္ႏွင့္ စီး၍ တုိင္းခန္းလွည့္လည္ ခဲ့ၾကေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗုိလ္ေလာင္းအဖြဲ႕ သည္ကား ကိုကိုးကၽြန္း၊ ပုလဲကၽြန္း၊ လန္ပီကၽြန္း၊ ဗင္တစ္ကၽြန္းႏွင့္ အျခား ျမိတ္ကၽြန္းစု အပုိင္ကၽြန္းမ်ားကုိ အေတာ္ေလးပင္ စုံစုံလင္လင္ ေရာက္ခဲ့ ပါသည္။ ေရာက္ခဲေသာ ေနရာမ်ားပင္။