တရံေရာအခါကျမန္မာျပည္မွာ (၁၂)။

ဆိပ္ၾကီးေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအိပ္ ေက်ာင္းစား ဘဝ ဒုတိယႏွစ္ကုိ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ၿဖတ္သန္းရင္းပင္ အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာသည္။ ရြက္ဆုတ္ ၿပကၡဒိန္ စာမ်က္ႏွာမ်ား တၿဖည္းၿဖည္း ပါးလာသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းဆင္းဖို႔လည္း တၿဖည္းၿဖည္း နီးလာပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဂ်ဴနီယာ အရာရိွေလာင္းမ်ား ေရာက္မလာခဲ့ၾကပါ။ (ေက်ာင္းဆင္းျပီးသည္ အထိလည္း ေပၚမလာ ခဲ့ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းဆင္းျပီးေနာက္ ဂြ်န္ လဆန္း မွသာ ဆိပ္ႀကီးသုိ႔ ေရာက္လာ ၾကေၾကာင္း ေနာင္အခါမွ သိရပါသည္။)
ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ့ အေနၿဖင့္ သူတုိ႔တေတြ အေၾကာင္းကုိ အေသးစိတ္ ၿပန္မေၿပာၿပ ႏုိင္ပါ။ မွတ္မိသေလာက္ သူတို႔တပ္ဖဲြ႕တြင္ ပါဝင္သူမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္္း ျဖစ္ပါသည္။

ေရေၾကာင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အရာရိွေလာင္း မ်ားမွာ-

၁။ ေက်ာ္လြင္ညိဳ (Captain in Command)
၂။ ေက်ာ္ရင္ (Captain in Command, N.O.L)
၃။ သိန္းတန္ (ကြယ္လြန္)
၄။ ေစာဝင္းသန္႕ (G.M., Lizstar Shipping, Singapore)
၅။ သိန္းေက်ာ္ (ကြယ္လြန္)
၆။ စိုုးမင္းသန္း (Captain-Retired)
၇။ ေက်ာ္ျငိမ္း (Captain-Retired)
၈။ ျမတ္သူ (Captain-Retired, Singapore)
၉။ ေက်ာ္ထင္ (ကြယ္လြန္)
၁၀။ သန္းေအာင္ (ေဆးတကၠသိုလ္တက္ခြင္႕ရ၍ထြက္သြားသည္)

ေရေၾကာင္း အင္ဂ်င္နီယာ အရာရိွေလာင္းမ်ားမွာ-

၁။ စတန္ေလေက်ာ္ေဇာ္(C.E.)
၂။ ဂ်င္မီခ်စ္ (C.E.)
၃။ ရန္႕ေခတ္တင္ကူး (C.E.)
၄။ မိုုးေမာင္ေမာင္ C.E. (ကြယ္လြန္)
၅။ ခ်ာလီျမ C.E. (ကြယ္လြန္)
၆။ ညြန္႕ဦးစိုး (C.E.)
၇။ ထြန္းနိဳင္ (C.E., Ex-Head of Marine Engineering IMT)
၈။ ခင္သိန္း (C.E.)
၉။ ေဌးေအာင္ (C.E., Ex-IMT, DMA, MMU)
၁၀။ စိုးတင္႕ (C.E.) တို႕ျဖစ္ ၾကပါသည္။

၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ဧျပီလ (၉) ရက္ေန႔တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းဆင္းပြဲ က်င္းပပါသည္။ ကၽြန္ေတာ့ ဖခင္သည္ ထိုအခ်ိန္က ဥကၠံျမိဳ႕တြင္ နယ္စီးေတာအုုပ္ (ယခုေခတ္ အေခၚ ျမိဳ႕နယ္ သစ္ေတာ ဦးစီးမႉး) ျဖစ္ပါသည္။ အင္းစိန္ သစ္ေတာခရိုင္ အတြင္း ပါဝင္ပါသည္။ လခက ေလးရာခန္႔ ရျပီး သားသမီး ငါးေယာက္ ရိွေသာေၾကာင့္ အေတာ္ ၾကပ္တည္းသည္ ဟုပင္ ဆုိရပါမည္။ သုိ႔ႏွင့္ အလုပ္အား အေၾကာင္းျပ၍ ကၽြန္ေတာ္၏ ေက်ာင္းဆင္းပဲြကုိ မလာခဲ့ၾကပါ။ မ်ိဳးသိန္း၏ မိခင္သည္လည္း အလုပ္တစ္ဖက္ႏွင့္ မအားလပ္ ၿဖစ္ေနၿပီး ေရာက္မလာႏုိင္ခဲ့ပါ။ (မ်ိဳးသိန္း၏ ဖခင္မွာ သူ ကိုးတန္း ေက်ာင္းသားဘဝ ကတည္းက ကြယ္လြန္ ခဲ့ပါသည္။) ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္အတြက္ ဧည့္သည္အျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ ေက်ာင္းဆရာမႀကီး ေဒၚခင္ခင္ေအး တက္ေရာက္ခဲ့ ပါသည္။ ယခင္က ဆုိခဲ့ဖူးသည့္ စစ္တကၠသိုလ္သို႔ သြားေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ သူငယ္ခ်င္း သိန္းျမင့္သည္ ဆရာမႀကီး၏ သား အႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ (ယခုေတာ့ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ မွ အျငိမ္းစား ယူသြားပါၿပီ။ ဆရာမၾကီး၏ သားအငယ္ ေက်ာ္သိန္းမွာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမွ အျငိမ္းစား ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။)

ေက်ာင္းဆင္းပြဲကို သေဘၤာဆိပ္နားရိွ Drill shed တြင္ က်င္းပခဲ့ ပါသည္။
Arthur Ghosh က ေရေၾကာင္း အုုပ္ခ်ဳပ္မႈ အရာရိွေလာင္း တပ္ဖြဲ႕ ၏ အေကာင္းဆံုး အရာရိွေလာင္း အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးသိန္းက ေရေၾကာင္း အင္ဂ်င္နီယာ အရာရိွေလာင္းတပ္ဖြဲ႕ ၏ အေကာင္းဆံုး အရာရိွေလာင္း အျဖစ္လည္းေကာင္း အသီးသီးဆုမ်ား ရရိွခဲ့ၾက ပါသည္။ ေက်ာင္းဆင္း အရာရိွေလာင္းမ်ားႏွင့္ ဧည့္သည္မ်ားကို ဗိုလ္ေလာင္းရိပ္သာတြင္ ေန႔လည္စာျဖင့္ ေကြ်းေမြး ဧည့္ခံ ခဲ့ပါသည္။

ေက်ာင္းဆင္းပြဲ ျပီးေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေျမနီကုုန္း၊ ရန္ကင္းလမ္း၊ အိမ္နံပါတ္ (၁၃) ေနအိမ္သို႔ ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အိမ္ကုိ တစ္လလွ်င္ တစ္ရာက်ပ္ျဖင့္ အငွား ခ်ထားခဲ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္ ဆိပ္ႀကီးေက်ာင္း မတက္မီ အခ်ိန္က ထုိအိမ္ငွားမ်ားႏွင့္ပင္ အတူေနခဲ့ ပါသည္။ သူ႔တုိ႔အား တစ္လလွ်င္ ေလးဆယ္က်ပ္ ေပးကာ ထမင္းလေပး စားခဲ့ပါသည္။ အိမ္ငွားၿဖစ္သူ ဦးျမသိန္း၊ ေဒၚတင္ၾကည္ တို႔ကား ကၽြန္ေတာ့အား သားအရင္းပမာ ေစာင့္ေရွာက္ၾက ပါသည္။ သူတို႔ ၏ သမီး မလိႈင္ေမ၊သား ကိုေအာင္ခ်ိဳ တို႔ႏွင့္လည္း ေမာင္ႏွမ ရင္းခ်ာမ်ားပမာ ရင္ႏွီး ခဲ့ၾကပါသည္။ မမလိႈင္၏ ေယာက်္ား ကိုတင္ေမာင္သန္းမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အေတာ္ပင္ ေလေပးေျဖာင့္သူ ၿဖစ္ပါသည္။

ေက်ာင္းဆင္းၿပီးေနာက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဖြဲ႕သည္ ၾကယ္ငါးပြင့္ရုံးသို႔ သတင္းပို႔ခဲ့ ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ေရေၾကာင္း အရာရိွခ်ဳပ္ (Marine Superintendent ) မွာ ဦးေက်ာ္သိန္းလြင္ ျဖစ္ပါသည္။ သေဘၤာသား ေရးရာ မန္ေနဂ်ာ (Crew Manager) မွာ ဦးခင္ေမာင္ေမာင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကုိ C.D.C (Continuous Discharge Certificate) ေလွ်ာက္ထား ရယူရန္အတြက္ Bosun ေမာင္ေမာင္ဦးမွ လိုက္ပါ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ပါသည္။

စီဒီစီ ရျပီးေနာက္ အရာရိွေလာင္း ေျခာက္ေယာက္ကို ရန္ကုန္၊ သံတြဲ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ စစ္ေတြ ေျပးဆြဲေနေသာ ျပည္ေတာ္ညြန္႕ ခရီးသည္တင္ သေဘၤာေပၚ တင္ေပးလိုက္ ပါသည္။ အရာရိွေလာင္း ေက်ာ္ဝင္းႏွင့္ စိုးျမင့္တုိ႔ နွစ္ဦးသာ က်န္ရစ္ပါသည္။ ျပည္ေတာ္ညြန္႔ သေဘၤာ၏ ေရယာဥ္မႉးမွာ Capt.ခ်ာလီတင္ဝင္း ျဖစ္ပါသည္။ Chief Officer ဦးဘလွေအာင္၊ Second Officer ဦးစစ္က်န္ (Uniteam Marine မွ Bosun ေမာင္ေမာင္နီ၏ဖခင္) ၿဖစ္ၿပီး Third Officer မွာ Anglo Indian ကျပားတဦး ျဖစ္ပါသည္။ အမည္ကုိေတာ့ ေမ့ေနပါၿပီ။

Capt. ခ်ာလီတင္ဝင္း မွာ မံႈကုပ္ကုပ္ျဖင့္ စကား သိပ္မေျပာပါ။ ေဟာက္စရာရိွလွ်င္ေတာ့ ေဟာက္ပါသည္။ မည္သူႏွင့္မွ် အေရာတဝင္ မေနပါ။ အရာရိွအားလုံး၊ သေဘၤာသားအားလံုး သူ႕အား ေၾကာက္ၾကပါသည္။ ဦးဘလွေအာင္ မွာလည္း ေရယာဥ္မႉးတစ္ဦး ျဖစ္ျပီး အေၾကာင္းတစ္ခုေၾကာင့္ ရာထူးေခတၱ ခ်ထားျခင္း ခံေနရခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ ပုတီးသမား ျဖစ္ျပီး သေဘၤာ၏ Bridge ေပၚသို႔ အမိ်ဳးသမီးမ်ားတက္သည္ကို လံုးဝ မႀကိဳက္သူ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးစစ္က်န္ကား အင္မတန္ ေအးေဆးသူ ျဖစ္ျပီး၊ Captain ကိုလည္း အင္မတန္ ေၾကာက္တတ္ ပါသည္။ အမွန္တြင္ Captain သည္ ခပ္တည္တည္ေနျပီး စကားသိပ္ မေျပာေသာေၾကာင့္သာ အားလုံး ေၾကာက္ေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ မည္သူ႕ကိုုမွ အျပစ္လိုက္ မရွာသလို၊ ေနရာတကာ ဝင္ပါျခင္း၊ ဒုကၡေပးျခင္း၊ ညစ္ပတ္ျခင္းမ်ားလည္း လံုုးဝမရိွပါ။

ထိုစဥ္က ကၽြန္ေတာ္၏ ရႉးဖိနပ္မွာ Barett Leather Sole ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေန႕ ကၽြန္ေတာ္ Bridge ေပၚသုိ႔ ေရာက္ေနစဥ္ Captain မွ "မင္းဖိနပ္က ဘာဖိနပ္လဲ" ဟု ေမးပါသည္။ ကၽြန္ေတာ့ဖိနပ္ အေၾကာင္း မည္သူကမ်ား ေမးမလဲဟု ေစာင့္ေနသူ ကြ်န္ေတာ္ကလည္း ဝမ္းသာအားရၿဖင့္ "Barrett ပါ ဆရာ။ ကၽြန္ေတာ့ဟာက leather sole ပါ။" ဟု ပ်ိဳးလုိက္ရာ "ေအး အသံမျမည္ေအာင္ ေလွ်ာက္ကြာ" ဟု ၿပန္ေျပာ ပါသည္။ ဖိနပ္အေၾကာင္း စကားဆက္ရန္ ဟန္ေရး ၿပင္ေနသည့္ ကြ်န္ေတာ္လည္း ဘယ္လုိ ဆက္ၾကြားရမွန္း မသိ ၿဖစ္သြားခဲ့ပါသည္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ၿပည္ေတာ္ညႊန္႔ ေပၚ ေရာက္ခ်ိန္သည္ မိုးရာသီအစ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရာသီဥတု ဆိုးလွ ပါသည္။ လိႈင္းမူးလွ်က္ပင္ သံေခ်းေခါက္၊ ေဆးသုတ္၊ ၾကမ္းတိုက္ စေသာ အေျခခံ အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ၾကရ ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အားလုံး တၿဖည္းၿဖည္း စိတ္ဓာတ္က်လာ ၾကပါ သည္။ တစ္ေန႔ေသာ္ ရဲညြန္႔က ကမ္းေပၚတြင္ ျပာတာ လုပ္သည္ကပင္ ပို၍ ေကာင္းမည္ ထင္ေၾကာင္း ရင္ဖြင့္လာသည္။ ထိုစဥ္က ကၽြန္ေတာ္သည္လည္း ထို အေတြးမ်ိဳးပင္ ေတြးခဲ့မိ ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အရာရိွေလာင္း လခမွာ တစ္လ ၁၇၅ က်ပ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗယာေက်ာ္သုပ္ တစ္ပြဲ တစ္မတ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗယာေက်ာ္သုပ္ ပြဲေပါင္း (၇၀၀) ဖိုး ျဖစ္သည္။ ယခုေခတ္ ေစ်းႏႈန္း ဗယာေက်ာ္သုပ္ တစ္ပဲြငါးရာ ႏႈန္းၿဖင့္တြက္လွ်င္ က်ပ္သံုးသိန္း ခြဲခန္႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ထုိစဥ္က ကမ္းနားရုံး မ်ားတြင္ နံနက္ ကိုးနာရီခြဲ ရံုးတက္ျပီး ညေန ေလးနာရီ ရံုးဆင္းေသာ ျပာတာမွာ ရွစ္ဆယ့္ႏွစ္က်ပ္ ရေသာေၾကာင့္ ပင္လယ္ထဲ (၂၄) နာရီေနျပီး လိႈင္းေလထဲ အလုပ္လုပ္ရေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မိမိတုိ႔ လခ (၁၇၅) က်ပ္ႏွင့္ ႏႈိင္းကာ ကေလးတြက္ တြက္ေနခဲ့ ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေတာ္ညြန္႔ေပၚတြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သံုးလခန္႔ ၾကာခဲ့ ပါသည္။

စက္တင္ဘာလတြင္ ျပည္ေတာ္ညြန္႔မွ ဆင္းရျပီး၊ ၾကယ္ငါး ပြင့္၏ ေလ့က်င့္ေရး သေဘၤာအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားေသာ ပုသိမ္သေဘၤာေပၚသို႔ တက္ခဲ့ရပါေတာ့သည္။